Er zijn van die momenten dat je door een relatief eenvoudig gegeven heel anders tegen dingen gaat aankijken. Ik had het laatst, toen ik iemand sprak van pensioenfonds ABP. Hij vertelde me iets waardoor ik genuanceerder ben gaan denken over pensioen en beleggingsrisico’s.
Als je geld opzij zet voor je pensioen, wil je met een niet te hoge inleg toch een leuke pensioenuitkering opbouwen. Nu heb je daar als werknemer over het algemeen niet al te veel over te vertellen: je neemt deel aan een collectieve pensioenregeling en het pensioenfonds bepaalt hoe je centen worden belegd. Bij een traditionele middelloonregeling bouw je een vooraf vastgestelde pensioenuitkering op. Daar betaal je een premie voor. Het pensioenfonds zorgt vervolgens dat je je uitkering krijgt. Maar soms is daar een hogere premie voor nodig. Bijvoorbeeld omdat de rente laag is, of omdat de levensverwachting stijgt.
Meeste rendement ná pensioen
Het ABP (dat trouwens de premie voor 2016 heeft verlaagd) biedt zo’n regeling. Beleggen lijkt er dus niet aan te pas te komen, maar zoals zoveel institutionele beleggers steekt het fonds zelf natuurlijk wel geld in aandelen. En uit die beleggingservaring blijkt dat je juist ná pensioendatum het meeste rendement maakt op je gespaarde geld. Sterker nog: meer dan de helft van de pensioenuitkering wordt pas na pensionering bij elkaar belegd.
Dat is niet zo vreemd. De pot is – als het goed is – natuurlijk het grootst aan het einde van het werkzame leven. Dus het te maken rendement is dan ook het hoogst. 5% over € 100.000 is nu eenmaal meer dan 5% over € 1.000. Als je zo’n vermogen hebt bijeengespaard, is het dus eigenlijk zonde als de opbouw stopt bij het bereiken van de pensioenleeftijd.
Lifecycle
Bij een beschikbarepremieregeling is je pensioen afhankelijk van het rendement dat je zelf als pensioendeelnemer maakt op je – vastgestelde – inleg. Volgens populaire lifecycle-beleggingsmethoden wordt het beleggingsrisico naarmate de pensioendatum nadert, steeds verder afgebouwd. Dat verkleint het risico dat je pensioenkapitaal op de valreep verdampt. Maar het is ook een aanslag op het rendement, zo blijkt. Het is allemaal logisch.
Doorbeleggen
Wat nu als je na je pensioendatum kunt doorbeleggen in zo’n beschikbarepremieregeling? Dan kun je het lifecycle-principe uitsmeren over een langere periode en is de kans op rendement aanzienlijk groter. Dat klinkt leuk. Er ligt een wetsvoorstel in die richting. Specialist ADP is er positief over. Maar Aegon-directeur Maarten Edixhoven ziet vooral risico’s.
Hoe dan ook: als je individueel een pensioen moet opbouwen, moet je wel beleggen. Sparen is (zeker nu) geen optie en garanties zijn duur. Als je weet dat je het grootste rendement pas kunt maken als de uitkeringsperiode al is ingegaan, waarom dan niet doorbeleggen?