Duidelijke taal is niet vanzelfsprekend, zeker niet in de politiek. Het moest bij mij bijvoorbeeld driekwart jaar duren voordat ik er een beetje achter kwam wat Rutte en consorten nu eigenlijk bedoelen met het woord par-ti-ci-pa-tie-sa-men-le-ving. Een samenleving die alle mensen die dat woord niet kunnen uitspreken, uitsluit. Maar ik ben vast de enige die zo traag van begrip is, dus lees niet verder.
Vorig jaar stond ik na de troonrede juichend voor de televisie. Mijn juichkreten na de Oranjedoelpunten op het WK kwamen nog niet in de buurt van de extatische brullen die ik gaf toen onze koning had aangekondigd dat we naar een participatiesamenleving toegingen. Een participatiesamenleving! Wat een heerlijk woord! Iedereen heeft weer een plaats in onze maatschappij! Asielzoeker, kreupel, debiel of stokoud, het maakt niet meer uit. Iedereen heeft bij ons recht op zijn eigen plaats.
In mijn naïviteit had ik hassiebassiesamenleving vertaald als ‘meedoesamenleving’. Want participeren is deelnemen, meedoen. Nu heb ik zelf een broertje dood aan ‘meedoen’. Je kunt mij wegjagen met kreten als ‘ach kom, doe lekker mee’ of ‘wil je niet gezellig meedoen?’ Meedoen, het woord roept altijd het trieste beeld op van de laatste in de rij die wat stijfjes achter de rest van de troosteloze polonaise aansjokt.
Desondanks had ik daar wel een positief gevoel over: mooi man, dat we in onze samenleving niemand aan de kant laten staan. Iedereen kan weer meedoen! Hoera voor de participatiesamenleving die zorgbehoevenden weer in het leven betrekt.
‘Doe mee!’, zo heet trouwens het blad van MEE, een organisatie die mensen met een verstandelijke of lichamelijke handicap ondersteunt. Het doel is om die mensen zo zelfstandig mogelijk te maken, zodat ze kunnen ‘meedoen’ in de samenleving. Maar dat soort ‘meedoen’, dat past niet binnen de constipatiesamenleving.
Gelukkig heeft onze minister-president zich in het Kamerdebat van gisteren duidelijk uitgesproken over wat er nou wordt bedoeld. De participatiesamenleving bestaat al. Die hebben ze zelf gecreëerd en nu wil Rutte op die ontwikkeling inspringen. Hij had dat vorig jaar al aangegeven bij De wereld draait door, zag ik net pas op YouTube. De meedoesamenleving houdt in “dat mensen die dingen zelf kunnen organiseren, dat ook zelf doen.” Dat mensen zelf zorgen voor ouderen “en niet meteen bij de overheid aankloppen”. Als dat gebeurt, hebben we meteen een land met een hechtere gemeenschapszin, zegt Rutte. En heel veel mensen hebben al door dat de overheid niet meer kan zorgen voor “al die elementen in de sociale zekerheid, zoals gezondheidszorg, die zo normaal leken in het verleden”! Dus we zijn met z’n allen al lekker aan het meeparticiperen. Logisch toch, dat gezondheidszorg tegenwoordig niet meer normaal is. Gezondheidszorg. Niet meer normaal. Sluit u ook aan in de mantelzorgpolonaise?
We moeten echt naar een andere term toe. Anders staat iedereen op het verkeerde been. Ik heb wel een voorstel: de was-m’n-reet-samenleving. Ik ben benieuwd of het de komende troonrede haalt.